Hyrje

Tekstet e meditimeve të 14 ndalesave apo stacioneve të ritit të Udhës së Kryqit për këtë vit, janë shkruar nga 15 të rinj, me moshë ndërmjet 16 dhe 27 vjeç. Dy, risitë kryesore: e para, që ndryshon krejtësisht nga edicionet e kaluara, ka të bëjë me moshën e autorëve, të rinj e adoleshentë (nëntë prej tyre janë nxënës në gjimnazin romak Poli Albertelli); e dyta nuk është absolute e ka të bëjë me përmasën “korale” të kësaj pune, prandaj “muzika”, që buron nga këto tekste është simfoni me shumë zëra, me tone e ngjyrime të ndryshme, sepse nuk ka “të rinj” në përgjithësi, por Valerio, Maria, Margerita, Françesku, Kiara, Greta…

         Me hovin gazmor të moshës u zhytën në sfidën, që u propozoi Papa në këtë vit 2018, kushtuar brezave të rinj. E bënë këtë me një metodë të caktuar pune: u mblodhën rreth tryezës e lexuan tekstet e Mundimeve të Krishtit, sipas katër ungjijve. E vunë veten përballë skenës së Udhës së Kryqit dhe “e panë” me imagjinatën e tyre. Pas leximit, duke respektuar kohën e reflektimit, secili nga të rinjtë u shpreh, duke thënë diçka të veçantë nga skena, që i kishte bërë më shumë përshtypje. E kështu, qe më e thjeshtë e më e natyrshme t’i caktohej secilit ndalesa e vet.

         Tri fjalë kyçe, tri folje, përcaktojnë hartimin e këtyre teksteve: së pari, siç u tha më sipër, të shohësh; pastaj, të takosh e, së fundi, të lutesh.

         Kur je i ri dëshiron të shohësh, ta shohësh botën, të shohësh gjithçka. Skena e së Premtes së Madhe është e fuqishme, edhe në mizorinë e saj: kur e sheh mund të të shtyjë ta refuzosh, ose të zgjon mëshirën e kështu, të nxit drejt takimit. Pikërisht siç bën Jezusi në Ungjill, çdo ditë e, edhe në këtë ditë, të fundit. Takon Pilatin, Herodin, meshtarët, rojet, nënën e vet, Cireneun, gratë e Jeruzalemit, dy hajdutët, shokët e fundit të udhës së Tij. Kur jemi të rinj, çdo ditë është rast për të takuar ndokënd e çdo takim është i ri, befasues. Njeriu plaket kur nuk dëshiron më të shohë askënd, kur frika brenda tij fiton mbi hapjen plot besim ndaj jetës. Frikë nga ndryshimet, sepse të takosh dikë do të thotë të ndryshosh, të jesh gati për t’u vënë përudhë me këndvështrim të ri. Të shohësh e të takosh, së fundi, nxit të lutesh, sepse pamja dhe takimi bëjnë të lindë mëshira edhe në një botë, që duket pa mëshirë e në një ditë si kjo, duket e braktisur në dorën e furisë pa kuptim, të burracakërisë e të përtacisë së çkujdesur të njerëzve. Por, nëse e ndjekim Jezusin me zemër, edhe përmes udhës së mistershme të kryqit, atëherë mund të rilindë guximi dhe besimi e, pasi të shohim e pasi t’ia hapim zemrën takimit, mund të lutemi, jo më vetëm, por së bashku.

Stacioni I: Jezusi dënohet me vdekje

Ai u tha të tretën herë: “Po ç’të keqe ka bërë? Unë nuk gjeta në të faj që meriton vdekjen. Do ta ndëshkoj, pra, dhe do ta lëshoj.” Porse ata me britma të mëdha e me këmbëngulje kërkonin ta kryqëzojë: britmat e tyre bëheshin përherë e më të mëdha. Atëherë Pilati vendosi të bëhej ashtu si kërkonin ata. Ua lëshoi atë që u burgos për kryengritje e vrasje ‑ atë që kërkuan ‑ kurse Jezusin ua dorëzoi vullnetit të tyre (Lk 23,22-25).

Meditim

         Të shoh, o Jezus, para Guvernatorit, që për tri herë me radhë përpiqet ta kundërshtojë vullnetin e popullit e së fundi, vendos të mos vendosë, para turmës, që pyetet tri herë rresht e gjithmonë, vendos kundër Teje. Turma, domethënë të gjithë, domethënë askush. I fshehur në mes të masës, njeriu e humb personalitetin e vet, është zë ndërmjet mijëra zërave të tjerë. Para se të të mohojë Ty, mohon vetveten, duke e ndarë përgjegjësinë e vet me atë mori të luhatshme pa fytyrë. E megjithatë, është përgjegjës. I mashtruar nga ngatërrestarët e së Keqes, që përhapet me zë dinak e shurdhues, është njeriu që të dënon.

         Sot, ne tmerrohemi para një padrejtësie të tillë e do të donim të distancoheshim prej saj. Por, duke bërë kështu, harrojmë sa herë edhe ne, të parët, vendosim të shpëtojmë Barabën e jo Ty. Sa herë e kemi bërë veshin shurdh kur na ka thirrur e Mira, sa herë kemi parapëlqyer të mos e shohim padrejtësinë para nesh.

         Në atë shesh të mbushur plot, do të kishte qenë e mjaftueshme që vetëm një zemër të dyshonte, vetëm një zë të ngrihej ndërmjet mijëra zërave të së Keqes. Sa herë që jeta të na detyrojë të zgjedhim, le të kujtohemi për atë shesh e për atë tmerr. T’ua lejojmë zemrave dyshimin e t’ia imponojmë zërit të ngrihet.

Lutje

Të lutem, o Zot, vigjëlo mbi vendimet tona,

shndriti me Dritën tënde,

ushqeje në ne farën e dyshimit:

vetëm e Keqja nuk dyshon kurrë.

Pemët, që i zgjasin rrënjët thellë në terren,

nëse ujiten nga e Keqja, fishken,

por Ti i ke zhytur rrënjët tona në Qiell

e degët mbi tokë, që të të njohim e të të ndjekim.

Stacioni II: Jezusi ngarkohet me kryq

Atëherë grishi popullin bashkë me nxënësit e vet dhe u tha: “Nëse ndokush dëshiron të vijë pas meje, le t’i bjerë mohit vetvetes, ta marrë kryqin e vet e të më ndjekë. Sepse, ai që do ta shpëtojë jetën e vet, do ta bjerrë, përkundrazi, ai që do ta bjerrë jetën e vet për mua e për Ungjill, do ta shpëtojë (Mk 8,34-35).

Meditim

         Të shoh, o Jezus, kurorëzuar me gjemba, ndërsa merr kryqin tënd. E pranon, si ke pranuar gjithmonë gjithçka e të gjithë. Të ngarkojnë me atë dru, të rëndë, të ashpër, por ti nuk rebelohesh, nuk e hedh atë mjet torture të padrejtë e të poshtër. E merr mbi vete dhe fillon të ecësh, duke e bartur mbi shpatulla. Sa herë jam rebeluar e zemëruar kundër detyrave, që më kanë dhënë, të cilat i kam ndjerë si të rënda, ose të padrejta. Ti nuk bën kështu. Je vetëm disa vjet më i madh se unë, sot, do të thuhej se je akoma i ri, por je i butë dhe, e merr seriozisht ç’të ofron jeta, çdo rast që paraqitet, si të doje t’u shkoje gjithnjë deri në fund gjërave e të zbuloje se ka gjithnjë diçka më shumë nga sa duket, një kuptim të fshehur e të papritur. Falë Teje, e kuptoj se ky është kryqi i shëlbimit dhe i lirimit, kryqi i mbështetjes kur pengohesh, zgjedhë e lehtë, barrë që nuk rëndon.

         Nga shkandulli i vdekjes së Birit të Zotit, i vdekjes se mëkatarit, i vdekjes së keqbërësit, lind hiri për të zbuluar në dhimbje–ringjalljen, në vuajtje–lavdinë Tënde, në ankth – shëlbimin Tënd. Po ai kryq, simbol i poshtërimit dhe i dhimbjes për njeriun, duket tani, për hir të flijimit Tënd, si premtim: nga çdo vdekje do të rilindë jeta e në çdo errësirë do të shkëlqejë sërish drita. E mund të thërrasim: “Të falemi o kryq, shpresa jonë e vetme!”.

Lutje

Të lutem, o Zot, bëj që në dritën e Kryqit, simbol i fesë sonë,

t’i pranojmë vuajtjet e, të shndritur nga dashuria Jote,

t’i përqafojmë kryqet tona, bërë të lavdishme nga vdekja e ngjallja Jote.

Na jep hirin për t’i parë historitë tona

e për të zbuluar në to dashurinë Tënde për ne.

Stacioni III: Jezusi bie për herë të parë

E pra, Ai i mori mbi vete vuajtjet tona, mbi shpatulla të veta i ngarkoi dhimbjet tona! E ne ishim të bindur se ishte i ndëshkuar, i munduar prej Hyjit e i nënçmuar! (Is 53,4)

Meditim

Të shoh, o Jezus, që vuan kur përshkon udhën drejt Kalvarit, i ngarkuar me mëkatin tonë. E të shoh kur bie, me duar e gjunjë përtokë, plot dhimbje. Me sa përvujtëri bie! Sa shumë përulesh tani! Natyra jote si njeri i vërtetë shihet qartë në këtë fragment të jetës Tënde. Kryqi që mbart është i rëndë; do të kishe nevojë për ndihmë, por kur bie përtokë, askush s’të ndihmon, madje, njerëzit tallen me Ty, qeshin para pamjes së Zotit, që bie. Ndoshta janë zhgënjyer, ndoshta kanë krijuar ide të gabuar për Ty. Nganjëherë, mendojmë se të kesh besim në Ty do të thotë të mos biesh kurrë në jetë. Bashkë me Ty, bie edhe unë e, me mua, edhe idetë e mia, ato që kisha për Ty: sa të brishta ishin!

Të shoh, o Jezus, që shtrëngon dhëmbët e, krejtësisht i lëshuar në dashurinë e Atit Qiellor, ringrihesh e merr sërish udhën. Me këto hapa të parë drejt kryqit, kaq hezitues, o Jezus, më kujton një fëmijë, që bën hapat e para drejt jetës dhe humbet ekuilibrin, bie e qan, por pastaj, vazhdon. Merr me besim dorën e prindërve e nuk ndalet; ka frikë, por ecën përpara, sepse frikën e mund besimi.

Me guximin Tënd na mëson se dështimet dhe rëniet nuk duhet ta ndalin udhën tonë, sepse kemi gjithnjë mundësinë të dorëzohemi, ose të ringrihemi bashkë me Ty.

Lutje

Të lutem, o Zot, zgjoje ndër ne të rinjtë

guximin për t’u ringritur pas çdo rënieje

pikërisht siç bëre Ti në udhën e Kalvarit.

Të lutem, bëj që të dimë gjithnjë të vlerësojmë

dhuratën e madhe dhe të çmuar të jetës

e që dështimet e rëniet

të mos jenë kurrë arsye për ta hedhur atë,

të vetëdijshëm që nëse besojmë në Ty

mund të ringrihemi e të gjejmë forcën për të ecur përpara, gjithnjë.

Stacioni IV: Jezusi takohet me nënën

Atëherë Simoni i bekoi dhe i tha Marisë, nënës së tij: “Shih! Hyji e caktoi këtë Fëmijë të shkaktojë rrënim e ngritje për shumëkënd në Izrael. Do të jetë edhe shenjë të cilës njerëzit do t’i kundërshtojnë. ‑ (edhe ty vetë një shpatë do ta tejshkojë shpirtin) ‑ që të zbulohen shestimet e zemrës së shumëkujt (Lk 2,34-35).

Meditim

         Të shoh, o Jezus, kur takohesh me nënën. Maria është aty, ecën në rrugën e mbushur plot, ka shumë njerëz pranë vetes. E vetmja gjë, që e dallon nga të tjerët, është fakti se ajo ndodhet aty për të shoqëruar birin e vet. Situatë, që vërehet përditë: nënat shoqërojnë fëmijët në shkollë, ose tek mjeku, ose i marrin me vete në punë. Por Maria nuk është si nënat e tjera: ajo po shoqëron të birin drejt vdekjes. Të shohë birin e vet të vdesë është fati më i keq, që mund të duash për ndokënd, më i panatyrshmi; edhe më mizor, nëse i biri, i pafajshëm, po vdes nga dora e drejtësisë. Ҫ’skenë e panatyrshme dhe e padrejtë para syve të mi! Ime më më ka edukuar me ndjenjën e drejtësisë e me besimin në jetën, por ajo, që shohin sot sytë e mi, s’ka asgjë nga këto, është pa kuptim, është plot dhimbje.

         Të shoh, o Mari, ndërsa e hedh vështrimin mbi atë djalë të shkretë: ka shenjat e kamzhikut në shpinë dhe detyrohet të bartë peshën e kryqit, ndoshta, shpejt do të bjerë nën të nga lodhja. E pra, e dije se herët e vonë do të ndodhte kështu, të ishte profetizuar, por tani që ndodh vërtet është tjetër gjë; gjithnjë kështu, jemi gjithnjë të papërgatitur para jetës, para ashpërsisë së saj. Mari, tani je trishtuar, siç do të ishte çdo grua në vendin tënd, por jo e dëshpëruar. Sytë nuk të janë shuar, nuk shohin në boshllëk, ti nuk ecën kokulur. Shkëlqen e gjitha, edhe në trishtim, sepse ke shpresë, e di se ai i birit tënd nuk do të jetë udhëtim i njëkahshëm dhe e di, e ndjen si çdo nënë, se do ta shohësh sërish, së shpejti.

Lutje

Të lutem o Zot: na ndihmo

ta kemi gjithnjë parasysh shembullin e Marisë,

që e pranoi vdekjen e birit të saj

si mister të madh të shëlbimit.

Na ndihmo të veprojmë me vështrimin kah e mira e të tjerëve

dhe të vdesim me shpresën e ringjalljes

me vetëdijen se nuk jemi kurrë vetëm,

as të braktisur nga Zoti, as nga Maria,

nënë e mirë, që i ka gjithnjë për zemër bijtë e saj.

Stacioni V: Simoni i Cirenës ndihmon Jezusin të bartë kryqin

Ndërsa po e çonin për ta kryqëzuar, kapën një farë Simoni prej Cirene, që po kthente nga fusha, ia vunë në krah kryqin që ta mbarte pas Jezusit (Lk 23,26).

Meditim

         Të shoh, o Jezus, i shtypur nën peshën e kryqit. E shoh se nuk ia del dot vetëm; pikërisht në çastin e sforcimit më të madh, ke mbetur vetëm, nuk duken ata, që thoshin se të ishin miq: Juda të tradhtoi, Pjetri të mohoi, të tjerët të braktisën. Por ja, një takim i papritur, dikush, një njeri çfarëdo, që ndoshta të kishte dëgjuar kur flisje e, megjithatë, nuk të kishte ndjekur, është tani këtu, pranë Teje, krah për krah, e ndan me Ty barrën e rëndë. Quhet Simon e është i huaj, vjen nga larg, nga Cirena. Për të, sot, një e papritur, që kthehet në takim.

         Janë pa fund takimet e ndeshjet, që përjetojmë përditë; sidomos ne të rinjtë, që hyjmë vazhdimisht në kontakt me realitete të reja, me njerëz të rinj. E pikërisht, në takimin e papritur, në një incident, në surprizën që të turbullon, fshihet mundësia për të dashur, për të njohur ç’ka më të mirë i afërmi, edhe kur na duket i ndryshëm.

         Nganjëherë, ndjehemi si Ti, o Jezus, të braktisur nga ata, që i mendonim miq, nën një peshë që shtyp. Por nuk duhet të harrojmë se ka një Simon nga Cirena, gati të marrë në krah kryqin tonë. Nuk duhet të harrojmë se nuk jemi vetëm e, nga kjo vetëdije, të gjejmë forcën për të bartur kryqin e atyre, që kemi pranë.

         Të shoh, o Jezus: tani duket sikur lehtësohesh pak, për një çast arrin të marrësh frymë, tani që s’je më vetëm. E shoh edhe Simonin: kushedi a e ka ndjerë se barra jote është e lehtë, kushedi a e kupton ç’do të thotë “e papritur” në jetën e tij.

Lutje

O Zot , po të lutem që secili prej nesh

të gjejë guximin për të qenë si Cireneu,

i cili merr kryqin dhe ndjek hapat e tu.

Që secili prej nesh të jetë kaq i përvuajtur dhe i fortë

sa të ngarkohet me kryqin e atyre, që takon.

Bëj që, kur të ndjehemi të vetmuar,

të mund të dallojmë përudhë një Simon prej Cirene

që ndalet dhe ngarkohet me barrën tonë të rëndë.

Na bëj dhuratë aftësinë për të kërkuar të mirën tek çdo njeri,

për t’ia hapur zemrën çdo takimi, edhe me të ndryshmit.

Të lutem që secili prej nesh

ta gjejë veten papritmas pranë Teje.

Stacioni VI: Veronika fshin fytyrën e Jezusit

Para Tij u rrit porsi pinjolli, porsi rrënja nga toka e thatë. S’kishte bukuri as hijeshi, që të mund të vërenim në të, as pashi që të mund të na pëlqente. Ishte i përbuzur, më i sprasmi ndër njerëz, njeri dhimbjesh, i regjur me vuajtje, si ai, para të cilit mbulohet fytyra, i përbuzur, këndej as s’e çmonin për gjësend! (Is 53,2-3)

Meditim

         Të shoh, o Jezus, të mjerë, gati të panjohshëm, trajtuar si më i fundmi i njerëzve. Ecën me vështirësi drejt vdekjes, me fytyrën e përgjakur e të përçudnuar, megjithse, si gjithnjë, i butë dhe i përvujtë, me vështrimin lart. Një grua hap vend në mes të turmës për ta parë nga afër atë fytyrë, që ndoshta, sa e sa herë i kishte folur shpirtit të saj e ajo e donte shumë. E sheh që vuan e dëshiron ta ndihmojë. Nuk e lënë të kalojë, janë shumë, tepër, e të armatosur. Por asaj nuk i intereson kjo, është e vendosur të arrijë tek Ti e për një çast, ia mbërrin të të prekë, të të përkëdhelë me vel. E saja është forcë dhembshurie. Sytë ju kryqëzohen për pak, fytyra e njërit pranë fytyrës së tjetrës.

         Ajo grua, Veronika, për të cilën nuk dimë asgjë, nuk ia njohim historinë, fiton Parajsën me një gjest të thjeshtë bamirësie. Të afrohet, vëren fytyrën tënde zemërplasur dhe e do edhe më shumë se përpara. Veronika nuk ndalet në dukjen, nganjëherë, kaq të rëndësishme për shoqërinë tonë të imazheve, por e do pa kushte atë fytyrë, së cilës nuk i është kushtuar asnjë vëmendje, fytyrë pa makiazh, aspak e përkryer. Ajo fytyrë, fytyra jote, o Jezus, pikërisht në papërsosurinë e saj dëshmon përsosurinë e dashurisë Tënde për ne.

Lutje

Të lutem, o Jezus, më jep forcën

për t’iu afruar njerëzve, çdo njeriu,

i ri apo i moshuar, i varfër a i pasur, i dashur apo i panjohur për mua,

e bëj të shoh në atë fytyrë, fytyrën tënde.

Më ndihmo të mos vonoj

në kujdesjen për të afërmin, në të cilin Ti banon,

ashtu si Veronika erdhi me vrap tek Ti në udhën e Kalvarit.

Stacioni VII: Jezusi rrëzohet për të dytën herë

E hoqën këso jete me dhunë e me gjyq: kush kujdeset për fatin e tij?  Po, e zhdukën nga toka e të gjallëve, për faj të popullit të vet qe goditur për vdekje. […] Por Zotit i pëlqeu ta ndrydhë me vuajtje (Is 53, 8.10).

Meditim

Të shoh, Jezus, duke rënë rishtas, para syve të mi. E duke rënë, më dëshmon se je njeri, njeri i vërtetë. E shoh se ngrihesh përsëri, edhe më i vendosur se më parë. Nuk ngrihesh mendjemadhësisht, nuk ka as shenjë krenarie në shikimin tënd. Ka vetëm dashuri. E duke vijuar udhën, duke u ringritur pas çdo rrëzimi, kumton ringjalljen e dëshmon se je gati ta ngarkosh përsëri e përgjithmonë e jetës, mbi shpinën e gjakosur, barrën e rëndë të mëkatit të njeriut.

Duke rënë përsëri, na nise një mesazh të qartë përvujtërie! Re mbi tokë, mbi këtë humus, nga i cili u mbrujtëm ne “njerëzorët”. Jemi dhe, baltë, asgjë, përballë teje. E megjithatë ti deshe të bëhesh si ne, e tani  edhe pranë nesh, me mundimet tona, ligështitë tona, djersën e ballit tonë. Tani edhe ti, në këtë të premte, ashtu si na ndodh edhe ne, thyhesh më dysh nga dhimbja. Po ti ke forcë të ecësh përpara, nuk ke frikë nga vështirësitë duke e  ditur mirëfilli se, në fund të gjithë këtij mundimi, të pret Parrizi. Çohesh përsëri për t’u drejtuar atje, për të hapur portat e mbretërisë sate. Mbret i çuditshëm je! Mbret në pluhur.

Më merren mendtë nga ky kundrim: ne nuk jemi të denjë t’i krahasojmë mundimet tona e rrëzimet tona, me tuat. Tuajat janë flijim, flijimi më i madh që mund të shikonin sytë e mi e mbarë historia njerëzore.

Lutje

Të lutem, o Zot, na ndihmo të ngrihemi përsëri në këmbë, pas rrëzimit,

ndihmona të nxjerrim mësime nga dështimet tona.

Mos harro se kur gabojmë e biem,

nëse jemi me Ty e dorën Tënde shtrëngojmë,

mund të mësojmë nga rrëzimi e të ngrihemi përsëri në këmbë.

Na e jep, ne të rinjve, hirin t’ua çojmë të gjithëve mesazhin Tënd të përvujtërisë.

E  hirin që breznitë e ardhshme të ngrenë sytë drejt Teje

e ta kuptojnë dashurinë tënde.

Mësona ta ndihmojmë njeriun që vuan e bie pranë nesh;

ndihmona t’ia terim djersën

e dorën t’ia shtrijmë

që të ngrihet përsëri në këmbë!

Stacioni VIII: Jezusi takohet me gratë e Jeruzalemit

“Pas tij shkonte një shumicë e madhe njerëzish e disa gra, që e qanin dhe e vajtonin. Jezusi u kthye kah ato dhe u tha: “Bijat e Jerusalemit! Mos më qani mua, por qani veten e fëmijët tuaj!  Sepse, ja, po vjen koha, kur do të thuhet: ‘Lum beronjat! Lum ato që s’lindën kurrë e që nuk patën kujt t’i japin gji!’. Atëherë do të fillojnë ‘t’u thonë maleve: bini mbi ne! e kodrave: na mbuloni! Sepse, nëse veprohet kështu me drunë e njomë, çka do të ndodhë me të thatën?”. (Lk 23, 27-31)

Meditim

Të shikoj e të dëgjoj, Jezus, nësa u flet grave që takon gjatë udhës sate drejt vdekjes. Përditë kalove udhëve duke takuar njerëz. I takove. Fole me të gjithë. E tani ndalesh me gratë e Jeruzalemit, që të shikojnë e qajnë me lot. Po ti, Jezus, i qorton! Flet fjalë prekëse, tronditëse, konkrete, të drejtpërdrejta;  fjalë, që në  fillim mund të duken të ashpra, sepse të thëna troç. Po ne sot jemi mësuar t’i dredhim fjalët, t’i fshehim pas maskës së ftohtë të hipokrizisë e ta kullojmë mirë, atë që duam të themi; qortimet bëhen gjithnjë më të padëshiruara, tjetri lihet gjithnjë më shumë në punë të vet, pa çarë kokën vuan a gëzon! Ndërsa ti, Jezus u flet grave si atë, edhe duke i prekur aty, ku u dhemb; u tregon të vërtetën, i qorton, nuk i gjykon. Flet me një gjuhë, që ndryshon nga jona, me përvujtëri, me fjalë, që arrijnë drejt  në zemër.

Në këtë takim, i fundmi para Kryqit, duket edhe një herë dashuria jote e pa masë për të fundmit, të shtypurit, gratë, që në atë kohë shikoheshin si të padenja për t’u drejtuar fjalën. Po, u flet, sepse je revolucionar.

Lutje

Të lutemi, o Zot, na jep hirin që,

së bashku me gratë e burrat e kësaj bote,

të mund të bëhemi gjithnjë më të mëshirshëm

ndaj nevojtarëve,

të bëjmë, si bëre Ti.

Na jep forcë të shkojmë kundër rrymës;

të takohemi vërtetësisht me të tjerët,

t’i hedhim urat, jo t’i rrënojmë me egoizmin tonë,

që na mbyll në vetmi e na çon në mëkat.

Stacioni IX: Jezusi rrëzohet për të tretën herë

Ai u plagos për shkak të paudhësive tona, u ndrydh për shkak të fajeve tona;  ndëshkimi, peng paqeje për ne, peshoi mbi Të:  me varrët e tij ne u shëruam. Të gjithë endeshim si berret e humbura, secili në udhën e vet,  e Zoti e ngarkoi mbi Të paudhësinë e të ne gjithëve. (Is 53,5-6)  

Meditim

Të shoh, Jezus, ndërsa bie për herë të tretë. U rrëzove dy herë, e dy herë u çove. Lodhje e dhimbje pa kufi. Dukesh i mposhtur, Zot, në këtë rrëzim të tretë. Sa herë në udhë të kësaj jete, biem! Rrëzohemi sa herë që s’shikojmë ku vëmë këmbën, me shpresë që çdo rrëzim të jetë i fundmi, sepse duhet guximi i shpresës, për ta përballuar vuajtjen. Kur rrëzohesh shpesh, në fund bien përdhe edhe forcat, edhe shpresat.

E përfytyroj veten pranë teje, Jezus, në udhën që po të çon drejt vdekjes. E vështirë të mendosh se pikërisht ti je Biri i Zotit. Ndokush deshi të të ndihmojë, por tashmë je tepër i lodhur, i këputur, i ngrirë, pa forcë për t’u ngritur përsëri. Po ja që, papritmas, të shoh kah drejton këmbët, shpinën, kryqin mbi shpatulla e nis e ecën e ecën… Ecën drejt vdekjes. Shkon deri në fund të fundit. Ndoshta kjo quhet dashuri. E unë e kuptoj se nuk ka pikë rëndësie sa herë biem; do të jetë e mbramja, prova më e tmerrshme, që kërkon forcë mbinjerëzore, për të arritur deri në fund të rrugës. Për Jezusin, fundi është kryqëzimi, absurdi i vdekjes, por që ka një kuptim më të thellë, një qëllim më të lartë, shpëtimin e të gjithëve.

Lutje

Të lutem, o Zot, na e jep çdo ditë

guximin për të shkuar përpara në udhën tonë.

Ne jep hirin ta pranojmë me fund

shpresën dhe dashurinë, që na dhurove,

që të gjithë të mund t’i përballojnë sfidat e jetës

me forcën e fesë, atë, me të cilën i jetove

çastet e fundit të rrugës

drejt vdekjes në kryq!

Stacioni X: Jezusi rrëzohet për të tretën herë

Ushtarët, pasi e kryqëzuan Jezusin, i morën petkat e sipërme të tijat dhe i ndanë në katër pjesë ‑ secilit ushtar nga një pjesë. Morën edhe petkun e poshtëm. Ky nuk ishte i qepur me pola, por i punuar një cope, prej në maje e në fund.(Gjn 19,23)

Meditim

Të shoh, Jezus, lakuriq, si nuk të kam parë asnjë asnjëherë. Të lanë cullak! Jezus, po hedhin short mbi petkat tua. Para syve të këtyre cubave, ti nuk ke më as pikën e dinjitetit. E vetmja gjë, që të pati mbetur në këtë udhë mundimesh. Në fillimin e kohëve, yt Atë të pati qepur petka burrash, për të të veshur me dinjitet; tani njerëzit t’i shkulën nga shtati. Të shikoj Jezus e shoh një të ri emigrant me trup të shkatërruar, që arrin në një tokë shpesh tepër mizore, e gatshme për t’ia hequr petkun, të vetmen pasuri e për t’ia shitur, duke e lënë, kështu vetëm me kryqin e tij, si yti, vetëm me lëkurën e tij të martirizuar, si jotja, vetëm me sytë e tij të zmadhuar nga dhimbja, si sytë e tu.

Por është një gjë të cilën njerëzit shpesh e harrojnë kur flitet për dinjitetin: ajo është nën lëkurë, është pjesë e jotja e do të jetë gjithnjë me ty, e aq më shumë në këtë çast, në këtë lakuriqësi.

E njëjta lakuriqësi me të cilën dalim në dritë, e njëjta, me të cilën na pret toka në muzgun e jetës. Nga një nënë, tek tjetra. E tani, mbi këtë kodër, është edhe Nëna jote, që të shikon përsëri lakuriq!

Të shoh e kuptoj madhështinë dhe shkëlqimin e dinjitetit tënd, të dinjitetit të çdo njeriu, të cilin s’ka gjë në botë që mund ta shlyejë!

Lutje

Të lutemi, o Zot, na e jep hirin që të gjithë ta njohim

dinjitetin në natyrën tonë,

edhe kur jemi lakuriq e vetmitarë përballë të tjerëve.

Premto ta shikojmë gjithnjë dinjitetin e të tjerëve,

ta nderojmë, ta ruajmë.

Të lutemi, na e jep guximin e nevojshëm

për ta kuptuar vetveten përtej asaj, që na mbulon.

E për ta kuptuar lakuriqësinë tonë,

që na kujton varfërinë,

me të cilën ti u dashurove aq,

sa të japësh jetën për ne!

Stacioni XI: Jezusi rrëzohet për të tretën herë

“Kur arritën në vendin që quhet ‘Kafkë’, aty e kryqëzuan atë dhe keqbërësit, njërin në të djathtë e tjetrin në të majtë.  E Jezusi lutej: “Fali, o Atë, se nuk dinë ç’bëjnë!” (Lk 23,33-34)

Meditim

Të  shoh, o Zot, krejt të zhveshur. Deshën të të dënojnë ty, të pafajin, duke të gozhduar mbi drurin e kryqit, Ç’do të kisha bërë unë, po të isha në vendin e tyre, a do të kisha guxuar ta pranoja të vërtetën tënde, timen? Ti pate forcë ta durosh barrën e kryqit, të mosbesimit ndaj teje, të dënimit për fjalët që i besdisën kryqëzuesit. Sot nuk mund ta durojmë as kritikën më të vogël, ngaqë na duket se çdo fjalë thuhet për të na plagosur.

Ti nuk u ndale as përballë vdekjes, besove thellësisht në misionin tënd dhe e lëshove gjithë vetveten në dorë të Atit. Sot, në botën e internetit, jemi keqas të kushtëzuar nga gjithçka qarkullon në rrjet, aq sa nganjëherë dyshoj edhe në fjalët e mia. Po fjalët tua janë të ndryshme, të forta - në ligështinë tënde. Ti na fale, nuk na mbajte mëri, na mësove të kthejmë faqen tjetër e shkove tutje, deri në flijimin e plotë të vetvetes.

Shikoj përreth e vërej sy të ngulur mbi ekranin e telefonit, të zënë me mjetet e komunikimit, në përpjekjen për të kapur çdo gabim të të tjerëve, pa asnjë mundësi për t’i falur. Njerëz që, të tërbuar nga inati, ulurijnë e urrehen për shkaqet më të kota.

Shikoj plagët tua e e kuptoj se nuk do ta kisha pasur forcën tënde. Po jam ulur tek këmbët tua e, pas një ngurrimi, ngrihem nga toka për të qenë sa më pranë teje, qoftë edhe një centimetër.

Lutje

Të lutem, o Zot, që përball së mirës,

të mund ta pranoj menjëherë;

E përballë padrejtsisë

drejtësinë gjithnjë ta mbroj.

Më libro, o Zot, nga frika

që më ngulet si gozhdë mbi gjymtyrë

e s’më lë të ec

drejt jetës, që ti shpresove

e përgatite për ne.

Stacioni XII: Jezusi rrëzohet për të tretën herë

“Ishte rreth orës gjashtë e terri e mbështolli mbarë tokën deri në orën nëntë. Dielli u zu e perdja e Tempullit u nda përmes. Atëherë Jezusi bërtiti me zë të lartë e tha: “O Atë: në duart e tua po e dorëzoj shpirtin tim!”.Si tha këto, dha shpirt. Centurioni, kur pa ç’ndodhi, zuri të lëvdojë Hyjin dhe tha: “Ky njeri ishte me të vërtetë i drejtë!”(LK 23, 44-47)

Meditim

Të shikoj, o Jezus, ashtu si nuk do të dëshiroja. Ti po vdes. Ishe i bukur në të parë, kur u flisje turmave, po tani gjithçka mbaroi. E unë nuk dua ta shikoj fundin: tepër shpesh e sjell kokën nga ana tjetër, tepër shpesh iki nga dhimbja e nga vdekja. Britma jote nga Kryqi është e fortë, dërmuese; nuk ishim gati për ta parë gjithë këtë tragjedi, nuk jemi, nuk do të jemi kurrë. Ikim, pa dashur, të kapur nga paniku, përballë vuajtjes e vdekjes. Nuk i duam, na pëlqen t’i shikojmë nga larg, ose të mbyllim sytë, për të mos i parë! Po ti rri aty, në kryq, e na pret me krahë hapur, duke i dhënë dritë të re syve tanë.

Ç’mister i madh, Jezus: na do, duke vdekur, ashtu krejt i braktisur, duke na dhuruar shpirtin tënd, duke bërë vullnetin e Atit. Ti rri varur mbi kryq, e mjaft. Nuk provon të na shpjegosh misterin e vdekjes, të shkrirjes së të gjitha  forcave. Madje bën diçka më shumë; e kapërcen me gjithë korpin tënd, me gjithë shpirtin! Mister i madh, që vijon të na shqetësojë; na sfidon, na fton t’i hapim sytë, të shikojmë dashurinë tënde edhe në vdekje, madje, duke u nisur pikërisht nga vdekja! Në vdekje na deshe. Në vdekje e ndjejmë, ndonëse në mënyrë të papërkryer, praninë Tënde të gjallë, të vërtetë. Për këtë kemi gjithnjë etje; ejte për afërsinë tënde, për të qenë gjithnjë Zoti me ne.

Lutje 

M’i hap sytë o Zot,

që të mund të të shikoj edhe në mundime,

në vdekje, në fundin, që fund nuk është,

Me kryqin tënd trazoje

indiferencën time,

shkundma dremitjen!

Më zgjo gjithnjë me misterin tënd tronditës,

që vdekjen e  kapërcen e dhuron jetë!

Stacioni XIII: Jezusi rrëzohet për të tretën herë

“Pastaj Jozefi prej Arimatesë, i cili ishte nxënës i fshehtë i Jezusit ‑ për shkak të drojës së judenjve ‑ iu lut Pilatit ta lejonte të zbriste prej kryqit trupin e Jezusit. Pilati i dha leje. Atëherë Jozefi erdhi dhe e mori trupin e Jezusit. Erdhi edhe Nikodemi ‑ ai që pati ardhur te Jezusi dikur më parë natën ‑ dhe solli reth njëqind libra mirrë e aloe të përzier. E morën, pra, trupin e Jezusit dhe, siç është zakon të bëhet ndër judenj kur varroset kush, e mbështollën në pëlhurë dhe e lyen me vajra aromatikë (Lk, 23, 44-47)”.

Meditim

Të shikoj, o Jezus, ende atje, mbi kryq. Njeri me mish e eshtra, me ligështi, me frikë. Sa vuajte! Skenë e papërballueshme, ndoshta edhe sepse mbi kryq është Njeriu! E kjo është fjala kyçe, haraçi, që t’u desh të paguaje në këtë udhë, ku çdo hap ishte vuajtje e mundim. Pikërisht kjo natyrë njerëzore, të cilën shpesh harrojmë ta shohim në Ty e ta kërkojmë në vete e në të tjerët, tepër të zënë me një jetë, që të shtyn të shpejtosh hapin, të verbër e të shurdhër përballë vështirësive të tjetrit.

Të shoh, Jezus: tani nuk je më mbi kryq; u ktheve atje, prej nga erdhe. Je shtrirë mbi prehërin e tokës, mbi prehërin e nënës sate. Tani vuajtja kaloi, u zhduk. Kjo është ora e mëshirës. Në korpin tënd pa jetë buçet rishtas forca me të cilën i bëre ballë mundimeve; mendimi se ia dole  mbanesh pasqyrohet në sytë e atyre, që i pate pranë me dashuri. Hapet për Ty, e për ne, një jetë e re, ajo qiellore, nën shenjën e asaj, që nuk ka frikë nga vdekja: dashurisë. Ti je këtu, me ne, në çdo çast, në çdo hap, në çdo paqartësi, në çdo hije. Ndërsa hija e varrit zgjatet mbi trupin tënd të shkrehur në krahët e nënës, unë të shoh e kam frìkë, por pa dëshpërim, mbasi besoj se drita jote do të shkëlqejë përsëri.

Lutje

Të lutem, o Zot,

na e jep hirin që në shpirtin tonë

shpresa të gjallojë gjithnjë,

edhe besimi në dashurinë e pakusht…

Hirin ta mbajmë gjallë e të ndezur

gjithmonë

shikimin kah shëlbimi i amshuar,

e të gjejmë prehje e paqe në udhën tonë!

Stacioni XIV: Jezusi rrëzohet për të tretën herë

Tani, në atë vend ku Jezusi qe kryqëzuar, ishte një kopsht e në kopsht ishte një varr i ri, në të cilin ende nuk ishte varrosur kush. Aty, pra, për arsye se uishte dita e Pashkëve të judenjve, e meqenëse varri ishte afër, e varrosën Jezusin (Gjn 19,41-42).

Meditim

Nuk të shoh më, Jezus, tani. Mbi kodrat zbret muzgu e dritëzat e Shabbat ndrisin si xixëllonjat nëpër rrugët e Jeruzalemit, në shtëpitë e jashtë tyre… Trokasin mbi portat e qiellit, të mbyllura, të pathysheme; pse gjithë kjo vetmi? Kush mund të mbyllë sy në një natë, si kjo? Qyteti jehon nga vaji i foshnjave e hapat e rojeve të natës; dita vdes e vetëm ti fle. Fle? E mbi ç’shtrohje? Ç’mbulesë të fsheh nga bota?

Jozefi i Arimatesë të ndoqi nga larg hap pas hapi, e tani, në majë të gishtave, të shoqëron në mbretërinë e gjumit, të largon nga sytë e zemëruar të keqbërësve. Një çarçaf mbështjell të ftohtën tënde, ta fshin gjakun, djersën, lotin. Rrëshqet lehtas nga kryqi mbi shpatullat e Jozefit, pa peshë. Pse  mbi ty s’ peshon vdekja, as urrejtja, as mllefi. Fle! Ashtu si pate fjetur kur të patën shtrirë mbi kashtën e ngrohtë e një Jozef tjetër të pati mbajtur në krahë. Si atëherë nuk pati strehë për ty, edhe tani nuk ke se ku ta mbështetësh kokën; por mbi Kalvar, mbi zverkun e ngurtë të botës, aty është një vend, ku nuk është varrosur njeri…

Ku shkove, Jezus? Ku zbrite, nëse jo në thellësitë e tokës? Ku, nëse jo në varrin ende të paprekur, në qelinë e ngushtë? U zure në leqet tona, u burgose në trishtimin tonë: ece si ne mbi dhe, e tani, porsi ne, zbret nën dhe. Do të desha të vrapoj larg, po brenda meje je Ti; nuk duhet të dal e të të kërkoj, sepse mbi portën time je Ti që troket!

Lutje

Të lutem, o Zot, që s’ je dukur ende në lumni,

që je në heshtjen e një nate të errët,

Ti, që nuk shikon në sipërfaqe,

po sheh në sekret

e hyn në fshehtësi

E në fshehtësi dëgjon zërin tonë;

që të mundemi

lodhur e këputur, të pushojmë në Ty,

Ta njohim në Ty, natyrën tonë;

të shikojmë në dashurinë

e fytyrës sate të përgjumur

bukurinë tonë të humbur…