2018-03-08 12:27:00

Henry Wadsworth Longfellow: “Kthimi i Skënderbeut në Krujë”


Henry Wadsworth Longfellow: “Kthimi i Skënderbeut në Krujë”. Poeti i shquar amerikan i shekullit tё 19-tё, Henry Wadsworth Longfellow (1807 – 1882), botoi me 1873 vёllimin e tretё tё veprёs sё tij me poezi Rrёfenja tё njё Hani ndanё Udhёs, ku pёrfshihet edhe poemth pёr Heroin tonё Kombёtar Gjergj Kastrioti. Mё 1916 Fan S. Noli e shqipëroi kёtё poemё nё gjuhёn shqipe me shënimin - I kushtohet Faik Konicës dhe e botoi nё njё vёllim mё vete nё Boston tё Shteteve tё Bashkuara

Lëfton luftën dhe fiton
Mbreti Ladisllav* gjëmon,
Djek si Ferr, si vdekje pret
Ditën e Rushajevet*,
Dhe nga fush' e kuqe gjak
Ikën, rent përpara tij
E Muratit* ushtëri
Që shpëtoj e s'ra në lak.

Kur u-ngrys e kur u-err,
Skënderbeu, nder, lavdi
I asqerit* Osmanlli
Tok me Turqit krismën merr,
Si lëfton e si humbet
Ditën e Rushajevet.


Mbet e vdekur prapa tij
E Muratit ushtëri,
Kryerojtja* udhën hap,
Praparojtja* rent me vrap,
Dhe armiku gjakësor
Si me drapër grin e kor.

Po kujdes ay s'të ka
As për Bej as për Pasha,
Edhe natën tek' po shkon
Yjt' e fatit po shikon
Që i ndritnin n'udhëtim;
Edhe kalit tij i ra,
Nënëqeshi edhe tha:
"Është koha për gëzim".

Mez' i natës kur afroj,
Ikja e rreptë kur pushoj,
Një Qatip* na vjen i Mbretit*
Me myhyrin e Dovletit*
Edhe tha me zëmërim:
"Njoll' e parë t'u-vu sot
N'emër, o Gjergj Kastriot!
Pse kështu? Oh, mjerë ne!
Ushtërinë pse e le
Therrur fushës për vajtim?"

U-përgjeq Skënderi, e tha:
"Dergjen mbytur nëpër gjak.
Thembr' e kalit i ka prak,
Po kështu e shkruar qe
Nga i Madhi Zot atje
Q'urdhëron çdo ushtëri.
Dhe ku kemi ne fuqi
Kur ngre dorën kundër nesh
Dhe na grryen si rrebesh?

"Lidheni, tha, me litar
Shkronjësin me kallamar*!"
Dhe Qatipi tha: "Po ç'faj
Paskam bërë që Pashaj
M'a bën mua këtë gjë?"
U-përgjeq Skënderi e tha:
"Faj s'ke bërë asnonjë,
Po që të mos na shpëtosh,
Dhe të fshihesh e të shkosh,
Përandaj t'a bënj këtë."

Tani shkrua-më një shkrim
-Dhe për fis e paç bekim!
Me myhyrin* e Dovletit
Për Mytesarifn* e Mbretit
Që mban Krujën, një qytet
Rreth me mur e me hendek,
Të m'a kthenjë gjën' e atit
N'emrin e Sulltan Muratit;
Se çdo urdhër që të japë
Kurrë nukë merret prapë.

Dhe Qatipi u-krrus prej tmerrit
Dhe kështu i tha Skënderit:
"O Allah i math, i naltë,
Që të jemi hi e baltë!
Qysh t'i shkruanj këto shkrime
Kur e di që kokën time
Po m'a pret ay Dovlet?"

Shpejt ahere si një yll
Që këputet lark nga qjelli
Çpallet nga i arti myll
Një hanxhar me reze djelli
Dhe gjëmon Skënderi: "Shkruaj!"
Dhe Qatipi i tmerruar
Shkroj në dritën e drithmuar
Afër zjarrit, i dërmuar,
Flokë-bardhë, kokë-ngrirë,
Nga e ftohta i mërdhirë,
Zëmër-prerë, vdekje-grirë.

Dhe Skënderi prapë tha:
"Tani eja pas me mua
Se të mbetesh këtu s'dua
Do t'të kem si mik e vlla,
Gjithënjë do t'të nderonj
Me kujdes do t'të rrethonj
Sa të rrosh në këtë botë."
U përgjeq Qatipi e thotë:
"Udha jonë këtu ndahet,
Shoqëria jonë s'mbahet."

Pa mbaruar këtë fjalë
Një hanxhar i rëndë ra,
Kur s'ish afër asnjë tjatër
Dhe Qatipi po përmbyset
Si një gur që rrugulliset
Në liqen të zi dhe shket
Tatëpjetë dhe humbet;
Edhe rreth në qetësi
Asnjë pipëtim s'u-ndi
Përveç kalit Skënderbeut
Që përpjet' u-hodh prej dheut.

Pastaj sulet si shigjeta
Me tre qint pothua veta
Nëpër lum' e pyll e garth
Përmi malet Argjendar*;
Dhe me zemrën plot gëzim
Kapërceu lumin Drin
Dhe u-gdhi e n'agullim
Pa kështjellën Ak-Hissar*,
Krujën, ah atë qytet
Rreth me mur e me hendek,
Tek u-lint e tek u-rrit,
Yll mëngjezi mi të ndrit.

Dhe ahere trumbetarët
Brirëve t'argjëntë u bien
Edhe togje rreth i mblidhen
Turqit bashkë me Shqiptarët
Që dëgjuan atë thirrje.
Dhe kremtoj me miqt' e tij
Dhe u-ngrohnë me dolli.

Dhe u thotë: "Miqt' e mi,
Shihni fati ç'na dërgon,
Perëndia ç'na bekon!
Mbret Murati urdhëron
Mall' i gjërë i tim-eti,
Vend' i terë dhe qyteti
Të më jipen nga Dovleti."

Dhe pastaj me salltanet,
Veshur armët si një mbret,
Shkon kaluar në kështjellë
Edhe hyn nga port' e gjerë
Dhe pashajt që urdhëron
Përmi Kruj' i dorëzon
Urdhërin e Murat Mbretit
Me myhyrin e Dovletit.
Dhe Pashaj, si heshti, tha:
"Lavdi pastë Perëndia,
Ja ku hiqem nga fuqia.
Merr-e vendin dhe qytetin;
Kush lëfton dot me kësmetin?"

Nga kështjella shpejt ka rënë
Flamuri me gjysmë-hënë
Edhe populli shikon
Që në vënt të tij valon
Flamur' i Skënderit n'erë
Shkab' e zezë me dy krerë.

Dhe një thirrje lart-u-ngrit,
Se çdo zëmër e çdo shpirt
U-mërzit nga Turku i lik,
Q'e kish bërë atë Krujë
Zi, murtajë dhe rrëmujë.
Ay zë me gas me bujë
Q'oshëtin nga brek në brek
Është: "Rrofsh, o Skanderbeg!"

Ja kështu Skënderi trim
Mori Krujën me rrëmbim;
Edhe lajma u-përhap
Si një flagë, si një zjarr
Q'i fryn era në behar
Dhe qytetet afër larg,
Thotë Ben Isa Ben Miri*
Në Qitap*, të tij fakiri*
"Binin m'atë lehtësi
Që zë burri veshn' e tij".








All the contents on this site are copyrighted ©.