Papa në Këshillin Evropian: pa rrënjë nuk ka jetë, kërkojeni të vërtetën

Evropa le t’i zbulojë rrënjët e veta për të ndërtuar një të ardhme në paqe e në dialog me botën. Kjo është sfida që propozoi Papa Françesku në fjalimin e tij para Asamblesë parlamentare të Këshillit të Evropës. Para se të merrte fjalën, Sekretari i Përgjithshëm i Këshillit të Evropës, Thorbjorn Jagland e përshëndeti përzemërsisht Atin e Shenjtë në emër të gjithë anëtarëve të Këshillit të Evropës.

Papa Bergoglio ripohoi denoncimin e Kishës kundër trafikut të armëve e të qenieve njerëzore, e paralajmëroi se pa kërkimin e së vërtetës, demokracia bie në individualizëm e kështu kalon lehtë në globalizimin e indiferencës.
“Një plep me degë të veta drejtuar kah qielli”, trungu i tij “solid e rrënjët e fundosura në tokë”. Papa Françesku huazoi fjalët e një poezie të Clemente Rebora për të përshkruar në mënyrë të qartë idenë e tij, që është shumë më tepër se një ëndërr. Një imazh i fortë të cilin Papa e zhvilloi duke vërejtur para se gjithash, me një ton zëri që kujton Gjon Palin II, se “po u humbën rrënjët, trungu dalëngadalë zbrazët e vdes”. Këtu, vërejti ai, “ndoshta gjendet njëri prej paradokseve më të pakuptueshme për një mendësi shkencore të izoluar: fakti se për të ecur drejt së ardhmes lypet e kaluara”, “lypet memoria, guximi, utopia njerëzore e shëndosh”. E Bergoglio kujtoi se për poetin Rebora “trungu fundoset aty ku është e vërteta”:
“Rrënjët ushqehen nga e vërteta, që përbën ushqimin, limfën jetike të çdo shoqërie që dëshiron të jetë më të vërtetë e lirë, njerëzore e solidare. Nga ana tjetër, e vërteta i bënë thirrje ndërgjegjes, që është e pamposhtur para shtrysnive e kushtëzimeve, e prandaj është e aftë të njohë dinjitetin personal e të hapet para absolutit, duke u bërë gurrë e përcaktimeve themelore që priren nga kërkimi i së mirës për të tjerët e për vete dhe vend i një lirie të ndërgjegjshme”.
Duhet pasur parasysh, tha më tej Papa, se “pa kërkimin e së vërtetës, çdonjëri bëhet masë e vetvetes dhe të veprimeve personale, duke i hapur rrugën pohimit subjektivist të të drejtave, kështu që botëkuptimi i së drejtës njerëzore, që në vetvete ka vlerë universale, zëvendësohet me idenë e së drejtës individualiste”. Kjo, paralajmëroi Papa, “sjell deri te moskujdesi i tjerëve e favorizimi i globalizimit të indiferencës, që lindë nga egoizmi, që është fryt i një koncepti të njeriut të paaftë të pranojë jetën e ta jetojë në mënyrë të vërtetë përmasën shoqërore”:
“Një individualizëm i tillë e bënë përmasën njerëzore më të varfër e kulturën të shterpët, sepse i këput konkretisht ato rrënjë të frytshme në të cilat është shartuar pema. Nga individualizmi indiferent lind kulti i pasurisë, që përkon me kulturën e mënjanimit, me kulturën e përjashtimit, në të cilën jemi zhytur. Realisht kemi shumë sende, që shpesh as nuk shërbejnë, por nuk jemi më në gjendje t’i ndërtojmë marrëdhëniet e vërteta njerëzore, të mbështetura mbi të vërtetën dhe respektin e anasjelltë.
E kështu, shtoi Papa Françesku, “sot kemi para sysh imazhin e një Evrope të lënduar, për shkak të shumë sprovave të së kaluarës, por edhe për shkak të krizës së sotme”. Një kontinent “që nuk duket më i aftë t’i bëjë ballë krizës me gjallërinë dhe energjinë e dikurshme”. Një Evropë, nënvizoi Papa, “pak si e lodhur dhe pesimiste, që ndjehet e rrethuar nga risitë që vijnë prej kontinenteve tjera”:
“Evropën mund ta pyesim: ku është fuqia jote? Ku është ai ideal që ushqeu dhe e bëri të madhe historinë tënde? Ku është shpirti yt i guximit kureshtar? Ku është etja për të vërtetën, që deri më tani ia ke komunikuar botës me pasion?”.
Papa e ftoi Evropën t’i konsideron rrënjët e veta jo thjesht si “nostalgji ndaj së kaluarës”, por si thesar njerëzor “akoma në gjendje t’i frymëzojë” evropianët për të ndërtuar qytetërimin vëllazëror të bazuar mbi të mirën dhe paqen.