Nëna jonë Terezë, ndërmjet dy ditëlindjeve: për tokë e për qiell. Pali VI për Rregulltaren
shqiptare (pjesa II).
Po vijojmë me pjesën e dytë të fjalës, mbajtur nga Pali VI në ceremoninë, gjatë së
cilës i dorëzoi Nënë Terezës Çmimin Ndërkombëtar për Paqen “Gjoni XXIII”. Ishte ditë
e mërkurë, data 6 janar 1971.
“E kështu, ftohemi për një aspekt tjetër reflektimi,
sa ngushëllues, aq paradoksal, në përkim me ligjet, që udhëheqin ekonominë e së mirës.
Po flisnim për Ligjin e përvujtërisë, e po zbulojmë një tjetër; e mira përhapet. E
edhe e keqja, për fat të zi. Sa i fortë është ndikimi i saj, sa ngjitës, sa i rëndë,
e sa i mjerë kush e ka në shpirt (Cfr Mt 18,7). Por kështu është edhe e mira.
Na e thotë vetë vepra e Nënë Terezës. Edhe një herë u zbuluan energjitë e pashterrshme
të së mirës, rezervat e zemrës njerëzore, të cilat përhapen e bëhen vepruese kur leva
e flijimit të vetvetes, leva e guximit, me ndihmën e Zotit, i bën të shpërthejnë e
të shndërrohen në vepra të prekshme. E ja edhe një ligj i ri i kësaj ekonomie të mrekullueshme
të së mirës: pikërisht në çastin e procesit të saj dinamik e të mungesës, në disa
raste, të plotë, të mjeteve të domosdoshme për ta bërë të mirën, këto mjete gjinden
vetvetiu: varfëria bëhet burim pasurie, zbraztësia e saj mbushet, mundimshëm, po,
por mrekullisht; historia e veprave të bamirësisë e dokumenton këtë ligj. Lojë e Provanisë
e fenomen i mirësisë njerëzore, që për t’u shprehur, shpesh herë ka nevojë për mungesat
e tjetrit e nxitjen e atij, që ka gjeninë e së mirës, karizmën e bamirësisë. Nga
këto vërejtje, lindin të tjera. Kjo, për shembull: kur një vepër bamirësie nis të
matet me nevojat, të cilat i përmbush, e zbulon përmasat e frikshme të këtyre nevojave,
që më përpara besonte se mund të plotësoheshin, se ishin më pak të tmerrshme e më
të lehta për t’u mbartur me nënshtrim të plotë. Atëherë, në vend të gëzimit nga rezultatet
e para pozitive, shtypet nën peshën e papërfytyrueshme të së keqes, që deshi ta përballojë,
e kështu shkon përpara me frikën e dorëzimit përballë ligësisë e me ankthin e kufizimeve
vetjake; vuan e vijon të ecë nën barrën e vuajtjes, vuajtje, që bëhet bashkim; bëhet,
në kuptimin etimologjik, dhimbsuri; e pikërisht kjo, në vend që t’i shterojë forcat,
paradoks tjetër i bamirësisë, i ringjall e i bën gjithnjë më cilësore. E atëherë vepra
bamirëse fiton një vlerë, që shkon përtej meritës së ushtrimit të saj konkret; bëhet,
së pari, dëshmi, dëshmi e dyfishtë, që ngre me forcë zërin për t’i kujtuar botës nevojat
e njerëzimit, të lëna në heshtje, të harruara, të gjykuara si të pashërueshme, për
t’i treguar opinionit publik ekzistencën e një problemi të hapur e përvëlues; së dyti,
bëhet predikim i heshtur, që nuk tregon vetëm nevojat, por edhe mundësitë për t’i
përmbushur. Është e mrekullueshme; del në pah elementi i ri, motivi mbinjerëzor, që
e bën të lehtë gjithë këtë guxim, motivi mistik, motivi engjëllor, ai, që e shndërron
fytyrën e të varfrit të uritur, të foshnjës së mekur, të lebrozit të neveritshëm,
të kriminelit të tmerrshëm, të njeriut në të shuar, në fytyrën misterioze të Krishtit:
e një lloj joshjeje shpirtëore e magjeps Motrën, Vëllain, që i kushtohet krejtësisht
bamirësisë, sepse tashmë dashuria e krishterë bëhet arsye kryesore e të jetuarit,
i thith të gjitha të tjerat, edhe ndjenjat më të denja njerëzore, që e shtynë dhe
e larton gjithçka, me prirjen për të arritur deri në lartësi heroike. Edhe një
herë në historinë e Kishës e në progresin e shoqërisë, Ungjilli përmbushet e kremtohet
e rindez në zemrat e njerëzve gëzimin e së mirës, shpresën e jetës ideale, të vërtetën
e shndritshme të Ireneut “Lumnia e Zotit, është njeriu i gjallë!”. E gjithë kjo,
sipas nesh, fiton një vlerë të madhe në kuadrin modern të botës që rritet, duam të
themi, në përpjekjen e sinqertë, që po bën njerëzimi i sotëm me denoncimin e vetvetes,
duke folur për nevojat e pamasa të shoqërisë moderne, me shtrirje botërore: padijen,
urinë, sëmundjet, punën, zvetënimin e rreziqet, që kërcënojnë vetë fitoret e saj.
Na duhen, sot, më shumë se kurrë, kur vetëdija universale po zgjohet, energjitë e
pakufishme të njeriut për njeriun, energji që ndërmarrje bujare e të fuqishme të bashkësisë
ndërkombëtare po i vënë në jetë, ndërsa vetë këto ndërmarrje kanë nevojë që ideali
njerëzor të mos zbehet e të mos humbasë, por të ketë gjithnjë më shumë dëshmitarë
të vlerës së tij tejet të lartë. Tani Gruaja, që ne po e nderojmë me këtë Çmim,
është pikërisht dëshmi e kësaj vlere të lartë; njeriu, shembëllim i Hyjit, gjymtyrë
e Krishtit, pasqyrë e atij, që e kundron e zbulon në të vetveten, zbulon vëllain.
Nëna e përvuajtur Terezë, në figurën e së cilës dëshirojmë të shikojmë mijëra e mijëra
njerëz të kushtuar- full time- shërbimit të më nevojtarëve, bëhet shembull e simbol
i këtij zbulimi, në të cilin fshihet sekreti i paqes në botë, në kërkim të së cilës
jemi të gjithë; zbulimi, gjithnjë aktual, se çdo njeri është vëllai ynë! Vëllazërimi
e paqja janë ontologjikisht sinonime. Njëri e tjetra kanë një rrënjë të përbashkët,
për ne krejt të qartë, që na paraqitet sot si misionare e dashurisë së krishterë,
si apostulle e vëllazërisë e kasnece e paqes. Ja, pra, pse po ia japim Çmimin për
paqen, shoqëruar me bekimin tonë për të gjithë ata, që bashkëpunojnë në veprën e saj.