Papa për gazetën “Clarin”: duke keqtrajtuar natyrën, njeriu rrezikon vetvrasjen
500 ditë pas fillimit të papnimit të Françeskut, e përditshmja argjentinase “El Clarin”
boton në shtojcën javore “Viva” copëzat e para të një interviste me Papën Françesku.
Temat e shumta, të prekura gjatë intervistës, shkojnë nga kujtimet e fëmijërisë tek
argumentet e kronikës së thatë, si emigrimi, me disa përsiatje të Papës mbi kuptimin
e jetës.
Shumë vetë pandehin se e njohin pak a shumë me themel sekretin e
lumturisë – ku ky term, i shumëdëshiruar por edhe i papërkufizuar, mund të lakohet
sipas ndjeshmërive të njerëzve që flasin me emra të tjerë, më konkretë, si shëndeti,
dashuria, paratë, pushteti e kështu me radhë. I pyetur në lidhje me këtë, Papa Françesku
është befasues, si gjithmonë, dhe i shpjegon intervistuesit të gazetës “Clarin” mënyrën
si e kupton ai këtë çështje, duke huazuar një shprehje nga qyteti në të cilin prej
500 ditësh është ipeshkvi i ri dhe i dashur:
Këtu romakët kanë një thënie,
që mund ta marrim si pikënisje: “jeto e lëri njerëzit të jetojnë”, domethënë ec përpara
e lëri të gjithë të ecin përpara, jeto e lejo të jetojnë. Është hapi i parë për paqen
e lumturinë.
Intervista na paraqet edhe njëherë njeriun që u bë Papë dhe
i shton të tjerë gurë mozaikut të një personaliteti tashmë të njohur, ku mbizotëron
zemra, derë e hapur katër kanatesh për njerëzit, për brengat dhe shpresat e tyre.
Me kujtimet e fëmijërisë shpreh dashurinë për rrobalarësen, që ndihmoi nënën e tij
në punët e shtëpisë dhe të cilën, pasi e takoi i rritur e meshtar, Jorge Mario e shoqëroi
deri në vdekje dhe mori prej saj një medaljë, që thotë se e puth çdo mbrëmje, para
se të flejë, dhe çdo mëngjes, sapo të zgjohet. Ajo vdiq e lumtur, buzagaz dhe me dinjitetin
e njeriut që e kishte dashur punën, siç pohon për të Françesku, me admirimin foshnjor
që i frymëzojnë të përvuajturit. Bota e vogël e shtëpisë Bergoglio hapet dhe vështron,
pastaj, botën e madhe të bashkësisë ndërkombëtare, e cila, megjithatë, është e pak
bujare përballë nevojave të atyre që kërkojnë mikpritje, pasi janë arratisur nga situatat
e tmerrshme. Evropa ka frikë, vëren Papa, duke folur për emigrimin. Ai lavdëron Suedinë,
e cila, edhe pse ka më pak se 10 milionë banorë, ka pritur gjatë viteveve të fundit
më se 800 mijë emigrantë. Pastaj e hedh vështrimin mbi mbarë botën, që, nga veriu
në jug, herë për shkak të indiferencës, herë për interesa të caktuara, vijon t’i shpërdorojë
dhuratat e Hyjit:
Kur, për shembull, vendoset të hapet një minierë, sepse
kështu fitohet më shumë se në ndonjë mënyrë tjetër – por kështu ndotet uji – nuk i
kushtohet rëndësi. E kështu ecet përpara e ndotet natyra. Mendoj se nuk shtrohet kjo
pyetje: a nuk po vetëvritet njerëzimi, duke e shpërdoruar natyrën pa kriter e me tirani?
Pyetja
mbetet varur mbi vetëdijen kolektive dhe Françesku nuk ka asnjë dyshim, kur gazetari
e pyet nëse e sheh veten si fitimtar të çmimit Nobel. Papa përgjigjet se nuk e ka
menduar kurrë një gjë të tillë, sepse thotë se kërkimi i çmimeve dhe doktoraturave
është shumë larg formës së tij të të menduarit. Parapëlqen më shumë të ushqehet me
urtinë e popullit të vet, siç e ka përmbledhur e treguar mrekullisht Ricardo Guiraldes,
në librin “Don Segundo Sombra”:
Tek Don Segundo Sombra ka diçka shumë të
bukur: një njeri, protagonisti, i cili merr në shqyrtim jetën e vet. Thotë se në rini
kishte qenë shkëmb vigan dhe i kishte bërë ballë gjithçkaje; në moshë të pjekur, lumë
që vërshonte, ndërsa në pleqëri e ndjente se ishte në lëvizje, por rridhte me i qetë.
Unë do të përdorja këtë shëmbëllim të poetit romancier Ricardo Guiraldes, mbiemrin
e fundit: i qetë.